Tiranë, Budapest 10 dhjetor 2018: Një komunitet rom në Fushë-Krujë, Shqipëri, ka fituar një rast përpara Komisionerit për Mbrojtjen nga Diskriminimi, pasi iu kundërvu bashkisë vendore për refuzimin për t’iu ofruar ujë të pastër të pijshëm dhe higjienë. Komisioneri gjeti se Bashkia e Krujës kishte diskriminuar ndaj familjeve rome që jetonin në lagjen “Kastriot” në bazë të etnisë dhe statusit ekonomiko-social të tyre, dhe urdhëroi bashkinë të ndërmarrë masa të menjëhershme për ta korrigjuar situatën ose të përballej me një gjobë.
Rasti u dërgua tek Komisioneri nga Komiteti Shqiptar i Helsinkit (KSHH), me mbështetjen e Qendrës Europiane për të Drejtat e Romëve (ERRC), të cilët ofruar provat për ndarjen etnike në aksesin ndaj ujit në Shqipëri.
Avokatja e ERRC Nicole Garbin tha, “Mungesa e ujit të pijshëm dhe kushteve higjieno-sanitare është një çështje që prek romët kudo në Europë. Është një prej mënyrave më të ashpra dhe më të rrezikshme të manifestimit anti-rom.”
Garbin vazhdoi, “Kërkimet tona tregojnë se romët përballen në mënyrë rutinore me diskriminim në ofrimin e ujit të pastër, pavarësisht se organet ndërkombërare e njohin dhe sanksionojnë atë si të drejtë të njeriut. Ky vendim thjesht kërkon që autoritetet të përmbushin detyrimin e tyre për të ofruar një nevojë njerëzore bazë për akses në ujë dhe higjenë.”
Rreth 250 familje rome (1,200 persona) jetojnë në komunitetin i cili ka ekzistuar prej fundit të viteve 1990-të dhe ka vuajtur gjatë nga mungesa e ujit të pastër. Një projekt i drejtuar nga një organizatë rome vendase në vitin 2005 dëshmoi furnizimin me ujë në zonë por që u ndërpre nga bashkia pak kohë më pas. Banorët e lagjes “Kastriot” që nga ajo kohë janë detyruar të shpojnë puse private për të siguruar ujë nga toka. Megjithatë, uji i lumit i ndotur nga ndotjet urbane përzihet me ujin e puseve dhe në vitin 2014 çoi në shpërthimin e Hepatitit A, sidomos mes fëmijëve. Ndonëse kjo u bë lajm dhe autoritetet ishin në dijeni të epidemisë shëndetësore, autoritetet shtetërore nuk morën asnjë masë.
Kompania e ujësjellës-kanalizimeve e kontraktuar për të siguruar furnizimin me ujë në bashki argumentoi se linjat e furnizimit arrijnë deri tek komuniteti rom, por ngaqë nuk ka pasur banorë që të shprehnin interesin në pikën e lidhjes, ata e kishin përmbushur detyrimin e tyre ligjor për të ofruar ujë.
“Furnizimi me ujë është një e drejtë e njeriut dhe në Shqipëri është një shërbim publik” tha Rovena Vuksani nga Komiteti Shqiptar i Helsinkit. “Komania e ujësjellësit detyrohet me ligj ta përmbushë këtë shërbim dhe nuk mund të refuzojë në mënyrë arbitrare që t’i ofrojë ujë një lagjeje të tërë. Ky vendim është një hap i rëndësishëm drejt njohjes dhe kapërcimit të diskriminimit institucional me të cilin romët përballen në Shqipëri. Do të monitorojmë veprimet e bashkisë me kujdes gjatë 30 ditëve të ardhshme për t’u siguruar që do të ndërmarrin masa urgjente për të siguruar ujë të pastër.”
Ky njoftim për shtyp gjendet edhe anglisht.
Për më shumë informacion, apo për të organizuar një intervistë, kontaktoni:
Jonathan Lee
Koordinator Komunikimi
Qendra Europiane për të Drejtat e Romëve
Jonathan.lee@errc.org
+36 30 500 2118
Rovena Vuksani
Juriste
Komiteti Shqiptar i Helsinkit
rovena.vuksani@ahc.org.al
+355682023699
