Komiteti Shqiptar i Helsinkit (KShH), paralelisht me rrugën gjyqësore ka ndjekur në rrugë administrative çështjen e diskriminimit në trajtim të të dënuarve dhe të paraburgosurve në lidhje me të drejtat e tyre si punëmarrës. KShH apo organizma shtetërorë apo jo shtetërorë, të brendshëm apo të huaj, kanë konstatuar se, pavarësisht numrit prej rreth 619 të burgosur që punojnë, ata nuk trajtohen nga administrata e burgjeve njësoj si shtetasit e tjerë të punësuar në gjendje të lirë, në përputhje me legjislacionin e punës apo të trajtimit të personave të burgosur (për të drejta si mbrojtja e shëndetit dhe sigurisë në punë, kohëzgjatja e punës, shpërblimi për punën, ditët e pushimit, etj).
Personat e burgosur që punojnë në punë të ndryshme brenda organikës së burgut duhet të shpërblehen me pagë minimale, sipas kritereve të përcaktuara me vendim të veçantë të Këshillit të Ministrave, pasi konsiderohen“punëmarrës” dhe duhet të trajtohen si të tillë.
Pavarësisht praktikave të ndryshme administrative dhe gjyqësore lidhur me përfitimin nga puna, ku ende një pjesë e personave të dënuar që punojnë në burgje shpërblehen me një shumë prej 90 (nëntëdhjetë) lekësh të reja/muaj , ndërsa pjesa më e madhe e të dënuarve me burgim që punojnë në punë të ndryshme në burgje përfitojnë ulje dënimi rreth 3.9 ditë/për çdo muaj punë , asnjë prej tyre nuk përfiton pagesë minimale dhe mbrojtje shoqërore si punëmarrës.
Drejtoria e Përgjithshme e Burgjeve dhe Ministria e Drejtësisë kanë ndërmarrë disa inisiativa ligjore për miratimin e vendimit të Këshillit të Ministrave , por finalizimi ende nuk është arritur.
Vënë në lëvizje nga KShH për këtë problematikë shumëvjeçare, më dt. 10.04.2018, Komisioneri për Mbrojtjen nga Diskriminimi njoftoi Vendimin nr. 100, dt. 05.04.2018, në të cilin pranoi se të dënuarit dhe paraburgosurit që punojnë në sistemin e burgjeve janë diskriminuar drejtëpërdrejtë nga Drejtoria e Përgjithshme e Burgjeve, për shkak të gjendjes së tyre sociale si të dënuar, në fushën e punësimit, në raport me punonjësit e tjerë në gjendje të lirë. Nëpërmjet këtij vendimi, Komisioneri ka vendosur se DPB, Ministria e Drejtësisë dhe Këshilli i Ministrave duhet të ndërmarrin masat e rekomanduara paraprakisht nga ky institucion, për ndryshime dhe saktësime në lidhje me miratimin e projekt-VKM-së së posaçme, për këtë qëllim, si dhe brenda 30 ditëve pritet që këto institucione të informojnë Komisionerin për masat e ndërmarra prej tyre.
Kjo çështje është ndjekur në kuadër të Projektit “Përmirësimi i situatës të të drejtave të njeriut në Shqipëri, nëpërmjet forcimit të Shtetit të së Drejtës” (Klinika Ligjore XII), mbështetur financiarisht nga Civil Rights Defenders.
