Të vlerësohet mundësia e shtyrjes së afatit të vlefshmërisë së kartave të ID të Zgjedhësve
Në media është njoftuar disa herë se një numër i konsiderueshëm shtetasish shqiptarë, megjithëse u ka përfunduar afati i vlefshmërisë së kartave të identitetit, nuk kanë kërkuar rinovimin e tyre.
Komiteti Shqiptar i Helsinkit (KShH) nuk disponon të dhëna zyrtare se sa mund të jetë numri i shtetasve pa kartë identiteti ose të cilëve ju ka përfunduar afati i vlefshmërisë së kartës dhe nuk janë pajisur me një kartë të re. Megjithatë, ky përbën një fakt shqetësues. Ka patur dhe ka raste që organet e policisë kanë shoqëruar persona në komisariatet e policisë vetëm sepse nuk kanë patur dokument që të vërtetojë identitetin e tyre ashtu siç ka patur edhe raste kur të sëmurët që shtrohen në spitale nuk kanë patur as pasaportë dhe as kartë identiteti, etj.
Kushtetuta u garanton shtetasve të drejtën për të votuar dhe kur ata mbushin tetëmbëdhjetë vjeç, qoftë dhe ditën e zgjedhjeve. Por, sipas nenit 105 të Kodit Zgjedhor, zgjedhësi që shkon për të votuar duhet të paraqitë para KQV-së një nga dokumentat zyrtarë të vlefshëm të identitetit: letër njoftimi (karta e identitetit) ose pasaportë. Numri i shtetasve të pajisur me pasaportë, sikurse dihet është më i ulët se ata të pajisur me kartë ID, për shkaqe të ndryshme si tarifa apo fakti që jo të gjithë shtetasit mund të lëvizin jashtë territorit të vendit tonë.
KShH vlerësoi të nevojshme të prononcohet publikisht për këtë çështje sepse nga Zgjedhjet Parlamentare të dt. 25 Prill 2021, na ndajnë më pak se 3 muaj.
Në zgjedhjet e kaluara, vëzhgues të KShH-së kanë sinjalizuar se mungesa e kartave të identitetit, veçanërisht për grupet në nevojë të shoqërisë dhe ata në pamundësi ekonomike, ka qenë një nga format që subjektet zgjedhore në disa raste e kanë keqpërdorur në funksion të shitblerjes së votës, duke paguar tarifat e aplikimit për kartë dhe rrjedhimisht bërë të mundur pajisjen me kartë ID të këtyre shtetasve.
Sa më sipër, KShH vlerëson se nëse organet kompetente vlerësojnë se ritmi i rinovimit të kartave të identitetit vazhdon të jetë i ulët dhe si pasojë numri i shtetasve (zgjedhësve) që mund të mospajisen me kartën e identitetit deri ditën e zgjedhjeve do të jetë relativisht i madh, do të sugjeronim që afati i rinovimit të kartave të identitetit të cilave ju ka përfunduar afati i vlefshmërisë, të shtyhet pas datës 25 prill 2021, gjë që do t’i shërbente një pjesëmarrjeje më të gjerë të qytetarëve në ushtrimin e të drejtës kushtetuese për të votuar në zgjedhjet e ardhshme parlamentare.
